Het zullen de hormonen zijn zeker? Op 18 juli van dit jaar verscheen het ‘Koninklijk besluit tot vaststelling van maatregelen ter bescherming van werknemers tegen agentia met hormoonontregelende eigenschappen’ in het Belgisch Staatsblad. In dit artikel willen we wat dieper ingaan op dit KB: wat staat er in? Wat betekent dat in de praktijk? Wanneer is het van kracht?... Maar vooraleer we over hormoonontregeling of -verstoring spreken, moeten we misschien eerst uitleggen wat hormonen eigenlijk zijn: Waar worden ze geproduceerd? Wat doen ze? Wat gebeurt er als ze ‘ontregeld’ zijn...? HORMONEN, WAT ZIJN DAT NU EIGENLIJK? Ons lichaam kent twee grote systemen om signalen van één deel van het lichaam naar een ander deel over te brengen: het zenuwstelsel en het hormonaal stelsel. Het eerste werkt zeer snel en grotendeels elektrisch via de zenuwen. Het dient bijvoorbeeld om onze spieren aan te sturen, om pijn te voelen, om temperatuur waar te nemen, om te kunnen zien, horen, voelen… Het hormonaal stelsel werkt, zoals de naam het aangeeft, met hormonen die via de bloedbaan verstuurd worden. Het werkt derhalve ook trager dan het zenuwstelsel. De twee stelsels zijn onderling nauw verbonden, beïnvloeden elkaar; hoe dit gebeurt zou ons wat te ver leiden. Hormonen zijn signaalstoffen die door het lichaam zelf worden aangemaakt en die via de bloedbaan organen en weefsels aansturen om bepaalde functies of processen uit te voeren. Ze spelen zowel op korte (bloeddruk, angst…) als op lange termijn (geslachtelijke ontwikkeling, puberteit..) een rol. Hormonen worden aangemaakt door specifieke hormoonklieren, ook wel endocriene klieren genoemd. Deze klieren vinden we op verschillende plaatsen in ons lichaam: in het hoofd (bv. de hypothalamus en de hypofyse), in de hals (de schildklier en de bijschildklieren), in de buik (de pancreas of alvleesklier en de bijnieren) en in de geslachtsorganen (teelballen en eierstokken). In ons lichaam circuleren enkele tientallen hormonen, teveel om op te noemen. Ze kunnen op hun doelwitorgaan (waar ze hun werking uitoefenen) zowel een activerende als een remmende werking hebben. Enkele bekende hormonen zijn insuline (suikerregeling), cortisol en adrenaline (stresshormonen), thyroxine (schildklierhormoon) en natuurlijk de geslachtshormonen testosteron, oestrogeen en progesteron. Een heel belangrijke functie in het hormonale stelsel is toe te schrijven aan de hypothalamus en de hypofyse. Deze twee structuren die zich in de schedelholte bevinden, besturen als het ware de andere endocriene klieren. Ze porren ze aan wanneer er zich een tekort van het betreffende Dit wordt vaak wel eens gezegd als niet alles loopt zoals men wil dat het zou lopen, als iemand zonder aanwijsbare redenen wat humeurig is of als er integendeel ‘Vlinders in de buik zitten’. En dikwijls is het ook zo; hormonen zijn in ons systeem heel belangrijk, maar ze kunnen ook gemakkelijk ontregeld worden. Daarom heeft de wetgever het nuttig en nodig geacht een stuk wetgeving te publiceren dat werknemers beter moet beschermen tegen stoffen die ons hormoonstelsel kunnen ontregelen. 14 EXTERNE PREVENTIE
RkJQdWJsaXNoZXIy MzcyMTQ3